De huidige trend laat zien: Steeds meer koffies komen uit een specifiek teeltgebied. Ze staan voor raszuiverheid en worden "specialty coffee" of "single origin" genoemd. Veel koffie-aficionados zweren erbij. Toch zijn de meest voorkomende koffies een combinatie van verschillende soorten. We leggen uit wat er met deze mengsels aan de hand is – en of raszuiverheid echt alles is.
Koffie wordt tegenwoordig verhandeld als goede wijn. Geen wonder: Hij heeft twee keer zoveel aroma's in zijn bagage als zijn bedwelmende concurrent. Vroeger ging het er alleen om of de koffie voor 100 procent uit Arabica-bonen bestond, tegenwoordig tellen heel andere factoren. Bijvoorbeeld waar hij vandaan komt, hoe hij verwerkt is of of hij gecertificeerd is. Maar waaraan is een hoogwaardige koffie echt te herkennen? Heeft de trend naar raszuiverheid zijn rechtvaardiging in de race om kwaliteit?
Ter verduidelijking van de termen: Single Origin, ook wel raszuivere koffie genoemd, verwijst naar koffie die uit een bepaald teeltland, een coöperatie of zelfs van een enkele boerderij komt. Om deze titel te mogen dragen, mogen de bonen niet worden gemengd met die uit andere regio's of koffielanden . Het mooie daarvan: Elke van deze soorten heeft een heel specifiek smaakprofiel met bepaalde aroma's.
En van die aroma's zijn er veel. Tot wel 800 verschillende aroma's kan een enkele boon ontwikkelen. De schaal varieert van citrusachtig via bessig en bloemig tot nootachtig, chocoladeachtig en karamelachtig – om slechts een globaal overzicht te geven. Wie bereid is, kan nog veel dieper in het onderwerp duiken en zich op den duur koffiesommelier noemen.
Om uit een Single Origin zijn specifieke karaktereigenschappen "onvervalst" – omdat hij niet met andere soorten gemengd is – naar boven te halen, worden de bonen doorgaans minder sterk gebrand dan bij blends. Zo weerspiegelen de raszuivere bonen met hun onmiskenbare aromaprofiel het land waaruit ze afkomstig zijn. Keniaanse soorten kenmerken zich door lichte, sappig-zoete aroma's, Indiase koffie door noten- en specerijtonen. Ethiopische koffie heeft vaak bloemige en fruitige tonen van steenvruchten of bessen, terwijl Zuid-Amerikaanse koffiebonen zoals die uit Brazilië of Colombia eerder nootachtige en zelfs chocoladeachtige aroma's vertonen.
We leven in een tijdperk waarin individualiteit hoog in het vaandel staat. Geen wonder dus dat de trend momenteel richting Single Origin gaat – en velen niets anders meer willen drinken. Ten onrechte, vinden wij.
Want ook koffiemengsels hebben hun voordelen! De zogenaamde blends bestaan doorgaans uit minstens twee verschillende koffiesoorten, die uit verschillende landen en/of regio's afkomstig zijn. Gemengd wordt hierbij voor of na het branden. De kracht van een blend ligt in de creatieve vrijheid die het combineren van verschillende bonen met zich meebrengt.
Een blend creëren heeft iets weg van het werk van een dirigent: Het komt aan op de juiste compositie. Het is dus zaak koffiesoorten te vinden die zich door hun specifieke eigenschappen en smaakprofielen tot een evenwichtig geheel verenigen. Het resultaat? Dat is zo verschillend als zijn maker. Maar altijd evenwichtig, complex en met een afgerond smaakprofiel. Daarom zijn de exacte verhoudingen goedbewaarde geheimen van de industrie – te vergelijken met de Coca-Cola-formule.
Koffie is een natuurproduct dat zich door klimatologische of andere ecologische schommelingen kwalitatief en kwantitatief kan veranderen. Het doel van een blend is daarom ook om de koffiedrinker een duidelijk en consistent smaakprofiel te bieden, waaraan deze schommelingen zo min mogelijk te merken zijn. Om dat te bereiken, voeren onze Café Royal-experts regelmatig cuppings uit, waarbij het smaakprofiel nauwgezet wordt geanalyseerd. Een echte balansact! In tegenstelling tot de Single Origin is een consistente smaak bij de blend echter mogelijk. De Single Origin kan zich afhankelijk van de oogst van jaar tot jaar enigszins onderscheiden, en een smaakaanpassing is slechts moeilijk mogelijk.
Ons oordeel? Beide hebben hun sterke punten – zowel de Single Origin als de blend. Het komt uiteindelijk aan op de individuele smaak. Goed geteeld, verwerkt en gebrand, hebben beide koffievarianten hun eigen charme, waardoor we bij Café Royal noch op de ene noch op de andere willen inleveren.